এঞ্জাইটি আৰু ষ্ট্ৰেচৰ পৰা আঁ‌তৰি থাকিবলৈ কিছু উপায় : Assamese Health Tips

এঞ্জাইটি আৰু ষ্ট্ৰেচঃ মানৱ সমাজৰ বাবে এক ভাবুকি – ইয়াৰ নিৰাময়ত আয়ুৰ্বেদৰ ভূমিকা ( Assamese Health Tips )

বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা (WHO)-ৰ ২০১৯ চনৰ সমীক্ষা অনুসৰি বিশ্বৰ প্ৰতি ৮ জন ব্যক্তিৰ এজন ব্যক্তি যিকোনো ধৰনৰ মানসিক বিকাৰগ্ৰস্ত। এই মানসিক ৰোগসমূহৰ ভিতৰত আটাইতকৈ বেছিকৈ দেখিবলৈ পোৱা যায় এঞ্জাইটি বা উদ্বেগ আৰু ষ্ট্ৰেছ বা মানসিক চাপ।

বিশ্বৰ প্ৰায় ৩০১ মিলিয়ন লোক এঞ্জাইটি আৰু প্ৰায় ২৮০ মিলিয়ন লোক ষ্ট্ৰেছৰ বশবৰ্তী হৈছে। শেহতীয়াকৈ ক'ভিড-১৯ মহামাৰীয়ে মানুহৰ মনত সৃষ্টি কৰা ভয়, আশংকা, হতাশা আদিৰ বাবে এই মানসিক ৰোগবোৰ আৰু অত্যাধিক ৰূপত বৃদ্ধি কৰিছে। আধুনিক সমাজত মানুহৰ মাজত জাকজমকতা বৃদ্ধি পাইছে। প্ৰাচুৰ্য বৈভৱে আমাক আৱৰি ধৰিছে। ধাৰণাগত আৰু কাল্পনিক পৃথিৱীখনত ভোগবাদৰ সেই চেতনাই মানুহক ক্ৰমশঃ ৰুগীয়া কৰিছে। ডিজিটেলৰ প্ৰসাৰ আৰু প্ৰচাৰে বাস্তৱবাদক বহু দূৰলৈ ঠেলি দিছে। আধুনিক জীৱনশৈলীয়ে মানুহৰ উচ্ছাকাংক্ষা দুগুণে বৃদ্ধি কৰিছে৷ ফলত দৈনন্দিন জীৱনত বিভিন্ন ক্ষেত্রত মানসিক চাপ আৰু হতাশাই জুৰুলা কৰাত বহু লোক মানসিকভাৱে ভাগি পৰে। এনে একাংশ লোকে কেতিয়াবা আত্মহননৰ দৰে পথো গ্রহণ কৰে৷ আনহাতে প্রায় ৫০০ মিলিয়ন লোক সাধাৰণ মানসিক বিসংগতি, যেনে– হতাশা, উদ্বিগ্নতা আদিত আক্রান্ত৷ সাধাৰণতে আমি দৈনন্দিন জীৱনত লগ পাওঁতে মানসিকভাৱে সুস্থ বুলি ভবা বহু লোকৰ মাজতো মানসিক বিসংগতিত আক্রান্ত লোক আছে৷ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ মতে যিবোৰ দেশৰ আয় কম, সেইবোৰ দেশতে বিশ্বৰ 70 শতাংশ আত্মহননৰ ঘটনা সংঘটিত হয়৷ সাধাৰণতে আত্মহননৰ পথ বাছি লোৱাসকলৰ অধিকাংশৰে বয়স ১৫ ৰ পৰা ৪৪ বছৰ বয়সৰ ভিতৰৰ৷

এঞ্জাইটি (Anxiety) হ'ল এটা অস্বস্তিদায়ক মানসিক স্থিতি। ভয়, চিন্তা আৰু ভৱিষ্যৎলৈ আশংকা আদিৰ দৰে কিছুমান আবেগৰ এক জটিল সংমিশ্ৰণৰ ফলত এঞ্জাইটিৰ সৃষ্টি হয়। প্রত্যেক ব্যক্তিয়েই জীৱনৰ কোনোবা সময়ত এঞ্জাইটিত ভোগে। যেনে- মানুহ পৰীক্ষাত বহিবৰ সময়ত, কোনো চাকৰিৰ বাবে সাক্ষাৎকাৰ দিবলৈ যাওঁতে, কোনো সভা-সমিতিত ভাষণ দিবৰ সময়ত, বিদ্যালয়লৈ প্ৰথমবাৰ যাবলৈ ওলাওঁ‌তে নাইবা কোনো স্বাস্থ্য পৰীক্ষাৰ সময়ত মানুহ এঞ্জাইটিৰ বলি হ'ব পাৰে। এনে পৰিস্থিতিত এঞ্জাইটি হোৱাটো এটা স্বাভাবিক প্ৰক্ৰিয়া। জীবনত কিছু পৰিমাণে এঞ্জাইটি থকাটো স্বাভাবিক। ব্যক্তিক কোনো কার্য প্রণালীবদ্ধভাৱে সম্পাদন কৰাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পৰিকল্পনা যুগুত কৰিবলৈ ই মানুহ জনক সক্ৰিয় কৰে। এনে পৰিকল্পনাই আমাক কাৰ্যালয়ত সৃষ্টি হোৱা কোনো চিন্তাজনক পৰিস্থিতিৰ সন্মুখীন হোৱাত, কোনো পৰীক্ষাৰ বাবে প্ৰস্তুতি চলোৱাত কোনো গুৰুত্বপূর্ণ ভাষণ প্রদানত মনোযোগী হৈ ৰোৱাত সহায় কৰে । কিন্তু কিছুমান ব্যক্তিৰ বাবে চিন্তা নিয়ন্ত্ৰণ কৰাটো কঠিন হৈ পৰে আৰু ই ৰোগৰ ৰূপ লৈ লোৱা দেখা যায় । মাত্ৰাধিক এঞ্জাইটিয়ে ব্যক্তিৰ স্বাভাৱিক দক্ষতাক বাধাগ্ৰস্ত কৰে। এই এঞ্জাইটি বহু দিনলৈ চিৰস্থায়ী হিচাপে থকিলে ই বিভিন্ন ৰোগ যেনে-- উচ্চ ৰক্তচাপ, হৃদৰোগ, মেদবহুলতা, হাঁ‌পানী আৰু বহুমুত্ৰৰ দৰে বহুতো মনোদৈহিক বিসংগতিৰ এক প্ৰধান কাৰক হৈ পৰিব পাৰে।

ষ্ট্ৰেছ বা মানসিক চাপ হ'ল কোনো তাৎক্ষণিক ভাবুকি আৰু শৰীৰৰ বিপদগ্ৰস্ত অৱস্থাত আমাৰ স্নায়ু প্ৰণালীয়ে দেহৰ সংৰক্ষণৰ নিমিত্তে  তাৎক্ষণিক আৰু মৌলিক সঁহাৰি হিচাপে সৃষ্টি কৰা চাপ। ষ্ট্ৰেছ হ'ল শৰীৰৰ অনৈচ্ছিক প্রতিক্রিয়া (involuntary movement) । ই দাবী আৰু চাপৰ প্ৰতি আমাৰ শৰীৰে  জনোৱা শাৰীৰিক আৰু আৱেগিক সঁহাৰি বৰ্ণনা কৰে। সকলো লোকেই সময়ে সময়ে ষ্ট্ৰেছ বা মানসিক চাপৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰে। এটা স্তৰলৈকে এই মানসিক চাপ এটা ইতিবাচক প্ৰক্ৰিয়া হ'ব পাৰে। ই ব্যক্তিৰ ব্যাক্তিত্ব বিকাশ ঘটাত সহায় কৰাৰ লগতে ব্যক্তিক উদ্দীপনাময় কৰি ৰাখে আৰু কাম কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰে। কিন্তু যদি মানসিক চাপে মানুহৰ সহ্য আৰু সামৰ্থৰ সীমা চেৰাই যায়, তেন্তে ই বিভিন্ন ধৰণে মানসিক তথা শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত কুপ্রভাৱিত পেলাব পাৰে। মানসিক চাপ বা ষ্ট্ৰেছৰ প্ৰধান কাৰন হৈছে আমাৰ মন। কিন্তু ইয়াৰ ফল ভোগ কৰে আমাৰ শৰীৰে আৰু মন উভয়ে। সকলো মানুহে মানসিক চাপ বিভিন্ন ধৰণে নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। সমগ্র জীবনকালত মানসিক চাপৰ সৈতে যুঁজাৰ সামৰ্থ সলনি হৈ থাকে। দৈনন্দিন জীৱনৰ মানসিক চাপৰ সৈতে যুঁজিবলৈ ফলপ্রসূ কৌশল বিকশাই তোলা ব্যক্তিৰ গাত মানসিক চাপ ৰোগলৈ ৰূপান্তৰিত হোৱাৰ সম্ভাৱনা কম।

দৰাচলতে জীৱন-মৃত্যুৰ পৰিস্থিতি সৃষ্টি হ'লে মানসিক চাপে আমাক নিজকে সুৰক্ষিত ৰাখিবলৈ ক্ষিপ্ৰতাৰে কাম কৰাৰ সুযোগ দিয়ে। কিন্তু কেতিয়াবা আমাৰ শৰীৰ, বিশেষকৈ আমাৰ স্নায়ু প্রণালীয়ে বাস্তৱ জীৱনত ভাবুকি সৃষ্টিকাৰী সমস্যা, দৈনিক সংঘৰ্ষ আৰু দৈনিক প্ৰত্যাহ্বানবোৰৰ মাজৰ প্ৰভেদ বিচাৰি উলিওৱাত অসমর্থ হয়। যেতিয়াই আমাৰ স্নায়ু প্ৰণালীয়ে জীৱন মৃত্যুৰ পৰিস্থিতি আৰু দৈনন্দিন জিৱনৰ সংঘৰ্ষ বোৰৰ মাজত পাৰ্থক্য বিচাৰ কৰাত  অসমৰ্থতাৰ পৰিচয় দিয়ে, ই দ্রুত গতিত আৰু সঘনাই মানসিক চাপ সৃষ্টিত অভ্যস্ত হৈ পৰে। এনে চাপ এসময়ত নোহোৱা কৰাটো অতি কঠিন হৈ পৰে। তেতিয়া আমাৰ শৰীৰটো অবিৰতভাৱে মানসিক চাপৰ এক উৰ্দ্ধ স্তৰত ৰৈ থাকে। ই গুৰুতৰ ধৰণৰ শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্য বিকৃতিৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। মানসিক চাপৰ ফলত উচ্চ ৰক্তচাপ, বহুমূত্র, হাঁ‌পানী, হৃদৰোগ, পাকস্থলীৰ ঘা, নিদ্ৰাহীনতা, মূৰৰ বিষ আদি ৰোগে শৰীৰত বাহ ল'ব পাৰে।

এঞ্জাইটি আৰু ষ্ট্ৰেছ বা মানসিক চাপৰ দৰে মানসিক ব্যাধি সমুহ দেখা দিয়াৰ প্ৰধান কাৰণ সমূহঃ

১) গার্হস্থ্য হিংসা আৰু শিশু নিৰ্যাতনৰ দৰে মানসিক চাপপূৰ্ণ অথবা আঘাতৰ অভিজ্ঞতাৰে ভৰা জীৱন ইতিহাস ।

২) অবিৰত ভাৱে মনত সোমাই থকা ভয়ৰ আশংকা, বিশেষকৈ অৱহেলিত অথবা মাত্ৰাধিক সুৰক্ষিতভাৱে ডাঙৰ কৰা ল'ৰা-ছোৱালীৰ ক্ষেত্ৰত ইয়াক অত্যধিক দেখা যায়।

৩) কিশোৰ-কিশোৰীৰ মনত উৎপন্ন হোৱা ভয় আৰু জীৱন অথবা ভৱিষ্যৎৰ পৰিকল্পনাত দেখা দিয়া আশংকা আৰু  বিফলতাৰ সম্ভাৱনাই সৃষ্টি কৰা অসন্তুষ্টি।

৪) বংশানুক্রমিক।

৫) ছেৰ'ট’নিন আৰু ন'ৰএড্রেনেলিনৰ দৰে মগজুৰ ৰাসায়নিক দ্ৰব্যবোৰৰ ভাৰসাম্যহীনতা— এই দ্ৰব্যবোৰে আমাৰ আৱেগ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু পৰিচালিত কৰে।

৬) স্নায়ু, ইন্দ্ৰিয়, অংগ-প্রতংগ, গ্রন্থি আৰু মাংসপেশীত প্রয়োজনাধিক জোৰ পৰা ৷

৭) ভোক, পিয়াহ, মৰম-চেনেহ, সামাজিক মর্যাদা, জিৰণি, যৌনসম্পৰ্ক আদিৰ দৰে মৌলিক প্রয়োজনীয়তাবোৰ পূৰণত ব্যাৰ্থতা।

৮) হঠাতে পোৱা দুখৰ খবৰ, ব্যৱসায়ত লোকচান, আত্মসংযমৰ অভাৱ, দুৰ্বল শাৰীৰিক তথা মানসিক স্বাস্থ্য।

৯) পৰিৱৰ্তিত পৰিস্থিতি, বিফলতা, ভয়,  কর্মসংস্থাপনহীনতা,  সফলতাৰ বাবে চিন্তাশীল।

১০) কৰ্ম জীৱনৰ অসন্তুষ্টি, অত্যাধিক কামৰ চাপ, ভাল নলগা কাম এটাত মন নলগাকৈ বহু দিন কৰি থকা।

১১) দৰিদ্ৰতা, পৰিয়ালত সমন্বয়ৰ অভাৱ।

১২) উচ্চাত্মিকাবোধ, ঘৃণা, অসন্তুষ্টি আদি।

১৩) কোনো পুৰনি (Chronic) অথবা জটিল ৰোগৰ বাবে স্বাস্থ্যৰ অৱনতি।

এঞ্জাইটি আৰু ষ্টেছৰ দৰে মানসিক ব্যাধি সমুহে সৃষ্টি কৰা লক্ষণ সমূহঃ

ক) মানসিক লক্ষণঃ-

১) বিৰক্তিবোধ নাইবা খঙাল হৈ যোৱা, স্বাভাৱিক স্বাভাৱৰ সলনি হৈ যোৱা

২) মনোযোগ স্থাপনত অসুবিধা

৩) শুদ্ধ ভাৱে সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰাত অসুবিধা

৪) নিদ্ৰাত ব্যাঘাত জন্মা - নিদ্ৰা হ্ৰাস পোৱা বা অত্যধিক বৃদ্ধি হোৱা

৫) মনৰ অস্থিৰ ভাৱ অথৱা অধিক চিন্তাত মগ্ন হৈ থকা।

৬) অসহজ বোধ কৰাৰ ৷

৭) খাদ্যাভ্যাসৰ সলনি - কেতিয়াবা বহুত ভোক লগা আৰু কেতিয়াবা অকণো খাৱ মন নজোৱা হোৱা।

৮) নিজকে সকলোৰে পৰা আঁ‌তৰত অকলশৰীয়া কৰি ৰাখিব বিচৰা।

৯) মানসিক চাপৰ পৰা পৰিত্ৰান পাবলৈ মাদক দ্ৰব্যৰ অত্যধিক সেৱন কৰিবলৈ লোৱা।

খ) শাৰীৰিক লক্ষণঃ

অত্যধিক মানসিক চাপ আৰু ভয়ৰ বাবে আমাৰ শৰীৰৰ স্নায়ৱিক তন্ত্ৰ সক্ৰিয় হৈ পৰে, ই এড্ৰিনেলিন, ন'ৰএড্ৰিনেলিন , কোৰ্টিক'ষ্টেৰন আদি হৰমনৰ পৰিমাণ শৰীৰত বৃদ্ধি কৰে। এই হৰমন বোৰে শৰীৰৰ হৃদযন্ত্ৰ, হাওঁ‌ফাওঁ‌, বৃক্ক, মগজু, খাদ্যনলী আদিৰ কাৰ্য নিয়ন্ত্ৰণকাৰী সবাতোকৈ দৰকাৰী ভেগাচ নাৰ্ভক অতি সক্ৰিয় কৰি তোলে, তাৰ প্ৰকৃত কাৰ্যত ব্যাঘাত জন্মাই বিভিন্ন শাৰীৰিক বিসংগতিৰ সৃষ্টি কৰে।

মানসিক ৰোগৰ প্ৰভাৱত দেখা দিয়া শাৰীৰিক লক্ষণ সমূহ হ'ল- 

১) বুকুখন ভাৰি হৈ পৰাৰ অনুভৱ

২) উশাহ লওঁতে কষ্ট পোৱা

৩) বুকুৰ ধপধপনি (palpitation)

4) বুকুৰ বিষ

5) মাংসপেশীৰ টনাটনি আৰু বিষ

6) মাত্রাধিক ঘাম নির্গত হোৱা

7) সঘনাই শৌচ -প্ৰস্ৰাৱ হোৱা বা ইয়াৰ ভাৱ হোৱা

৮) শৰীৰৰ কঁপনি

৯) বদহজম, বুকু জ্বলা-পোৰা,  পেট ফুলি যোৱা, কৌষ্ঠকাঠিন্য অথবা ডায়েৰিয়া আদি

১০) নিদ্ৰাহীনতা, সপোনত ভয় খোৱা, গভীৰ নিদ্ৰাৰ অভাৱ

১১) শক্তি দুৰ্বল হৈ পৰা

১২) মূৰৰ বিষ

১৩) শাৰীৰিক সম্বন্ধ স্থাপনৰ ইচ্ছা হ্ৰাস পোৱা আদি।

এঞ্জাইটি আৰু ষ্ট্ৰেচৰ পৰা আঁ‌তৰি থাকিবলৈ কিছু উপায়:

আপুনি চাপ পৰিহাৰ কৰিব নোৱাৰে, কিন্তু আপুনি কিছুমান দৈনিক অনুশীলন কৰি ইয়াক অত্যাধিক হোৱাৰ পৰা বাধা দিব পাৰে:

১) নিতৌ ব্যায়াম কৰাৰ অভ্যাস কৰক। শাৰীৰিক সক্ৰিয়তা হৈছে এক বৃহৎ চাপ নিৰাময়ক। ব্যায়ামে এণ্ডোৰ্ফিন হৰমণ নিৰ্গত কৰাত সহায় কৰে যি আপোনাক ভাল অনুভৱ কৰায়, আৰু ই আপোনাৰ দৈনন্দিন চিন্তাৰ মুক্ত কৰি ৰখাত সহায় কৰিব।

যদিও কেৱল যিকোনো প্ৰকাৰৰ শাৰীৰিক সক্ৰিয়তাই চাপ আৰু চাপ দহন কৰাত সহায় কৰিব পাৰে, সংগীতময় আৰু ছন্দময় কাৰ্যকলাপ  বিশেষভাৱে কাৰ্যকৰী হয়। ভাল বিকল্পবোৰৰ ভিতৰত আছে খোজ কঢ়া, দৌৰা, সাঁতোৰ, নৃত্য, চাইকেল চলোৱা আদি। কিন্তু আপুনি যি বাছনি কৰে, নিশ্চিত কৰক যে এইটো আপুনি উপভোগ কৰা বস্তু যাতে আপুনি ইয়াৰ সৈতে লাগি থকাৰ সম্ভাৱনা অধিক। ( Assamese Health Tips )

আপুনি ব্যায়াম কৰি থাকোঁতে, আপোনাৰ শৰীৰ আৰু শাৰীৰিক (আৰু কেতিয়াবা আৱেগিক) সংবেদনৰ প্ৰতি মনোযোগ দিবলৈ এক সচেতন প্ৰয়াস কৰক। উদাহৰণ স্বৰূপে, আপোনাৰ উশাহ-নিশাহৰ সৈতে আপোনাৰ চলাচলৰ সমন্বয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ক, বা আপোনাৰ ছালত বায়ু বা সূৰ্যৰ পোহৰ কেনে অনুভৱ কৰে লক্ষ্য কৰক। এই মননশীলতা উপাদানটো যোগ কৰিলে আপোনাক নেতিবাচক চিন্তাৰ চক্ৰৰ পৰা বাহিৰ হোৱাত সহায় কৰিব যি প্ৰায়ে অত্যাধিক চাপৰ সৈতে থকা ব্যক্তিক সহায় কৰিব।

২) প্ৰিয় ব্যাক্তি সকলোৰ সৈতে সময় অতিবাহিত কৰাতকৈ অধিক শান্তি আৰু একো নাই যিয়ে আপোনাক সুৰক্ষিত আৰু বুজি পোৱা অনুভৱ কৰায়। ইয়ে উত্তেজনা-কাৰক হৰম'নসমূহক নিয়ন্ত্ৰিত কৰে। ই হৈছে প্ৰকৃতিৰ প্ৰাকৃতিক চাপ নিৰাময়ক। 

৩) জীৱনৰ ব্যস্ততা আৰু ব্যস্ততাত ইমান আৱদ্ধ নহ'ব যে আপুনি আপোনাৰ নিজৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ যত্ন ল'বলৈ পাহৰি যায়। নিজৰ বাবে সময় উলিয়াওক আৰু সেই সময়খিনিত নিজে ভাল পোৱা কাম কৰক। নিজে সুখী থকিলেহে আনক সুখী কৰিব পৰি, সক্ৰিয় ভাবে কাম কৰিব পাৰিব। ই মানসিক চাপ নিয়ন্ত্ৰণ এক উত্তম উপায়।

৪) ব্যস্ততা পূৰ্ণ জীৱন ৰ মাজত কিছু সময়ৰ বিশ্ৰাম লওক। সপ্তাহৰ ৬ দিন কাম কৰি , ৰবিবাৰতো কেৱল সোমবাৰ আকৌ আহিব ভাবি শুই বহি কটাই নিদি অলপ নিজৰ আৰু প্ৰিয়জনৰ লগত সময় কটাওক, ফুৰিবলৈ যাওঁ‌ক, ভাল লগা চিনেমা চাওঁক, কিতাপ এখন পঢ়ক, লগৰীয় সকলৰ লগত আড্ডা মাৰক। ইয়ে আপোনাৰ সপ্তাহৰ মানসিক চাপ দূৰ কৰি, আপোনাৰ বেটাৰী নতুন জীৱন-প্ৰত্যাহ্বানৰ বাবে ৰিচাৰ্জ কৰিব। আপোনাৰ হাস্যৰসবোধ  জীয়াই ৰাখিব। হাঁহিয়ে আপোনাৰ শৰীৰক বিভিন্ন ধৰণে চাপৰ সৈতে যুঁজ দিয়াত সহায় কৰে।

৫) সঠিক সময়ৰ ব্যৱস্থাপনাৰ অভাৱে যথেষ্ট মানসিক চাপ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। যেতিয়া আপুনি আধুনিকীকৰণৰ প্ৰতিযোগিতাৰ অংশ হয় আৰু কেৱল দৌৰি থাকে জীৱন দৌৰত, তেতিয়া এই চাপ বৃদ্ধি হয়, আপুনি চাপ নিয়ন্ত্ৰণত ৰাখিবলৈ কৰিব লগা সকলো স্বাস্থ্যকৰ কাম পৰিহাৰ কৰিবলৈ বা হ্ৰাস কৰিবলৈ প্ৰলোভিত হ'ব, যেনে সামাজিকীকৰণ আৰু পৰ্যাপ্ত টোপনি যোৱা আদি। ইয়ে শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যত কুপ্ৰভাৱ পেলাব।

৬) নিজকে অত্যাধিক প্ৰতিশ্ৰুতি নিদিব। কামৰ বাবে এক সীমা নিৰ্ধাৰণ কৰক। আপুনি কৰিব লগা কামবোৰৰ এখন তালিকা প্ৰস্তুত কৰক, আৰু গুৰুত্বপূৰ্ণ ক্ৰমত সেইবোৰৰ সজাই লওঁ‌ক। আপোনাৰ সময়সূচী, দায়িত্ব আৰু দৈনন্দিন কামবোৰ বিশ্লেষণ কৰক। যদি আপোনাৰ তালিকাত অত্যাধিক কাম আছে, তালিকাৰ তললৈ সঁচাকৈয়ে প্ৰয়োজন নোহোৱা কামবোৰ পেলাই দিয়ক বা সেইবোৰ সম্পূৰ্ণৰূপে আঁতৰ কৰক। উচ্চ-অগ্ৰাধিকাৰৰ কামবোৰ প্ৰথমে কৰিব। যদি আপোনাৰ কিবা বিশেষভাৱে অপ্ৰীতিকৰ বা চাপপূৰ্ণ কাম আছে, ইয়াক সোনকালে শেষ কৰক। ইয়াৰ ফলত আপোনাৰ বাকী দিনটো অধিক মনোৰম হ'ব । যদি এটা ডাঙৰ কাম অত্যাধিক মানসিক চাপৰ কৰক হৈ পৰিছে, কামটো সৰু সৰু পদক্ষেপত ভগাই লওঁ‌ক, ঢাপে ঢাপে পৰিকল্পনা কৰক। একেলগে সকলোবোৰ গ্ৰহণ কৰাৰ সলনি এবাৰত এটা নিয়ন্ত্ৰণযোগ্য পদক্ষেপৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ক।

৭) ইতিবাচক হৈ থাকক আৰু কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰক। আপোনাৰ দিন বা জীৱনৰ ভাল অংশবোৰ স্বীকাৰ কৰক। স্বীকাৰ কৰক যে আপুনি সকলোবোৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব নোৱাৰে। যদি আপুনি চাপ সলনি কৰিব নোৱাৰে, নিজকে সলনি কৰক। আপুনি চাপপূৰ্ণ পৰিস্থিতিৰ সৈতে খাপ খাব পাৰে আৰু আপোনাৰ প্ৰত্যাশা আৰু মনোভাৱ সলনি কৰি আপোনাৰ নিয়ন্ত্ৰণৰ অনুভূতি ঘূৰাই পাব পাৰে।

৮) আপুনি অত্যাধিক ব্যস্ত বা চাপত থাকিলে অতিৰিক্ত দায়িত্ববোৰক "না" বা "নহয়" কেনেদৰে ক'ব লাগে শিকক। আপোনাৰ সীমাবদ্ধতাবোৰ জানক আৰু সেইবোৰত লাগি থাকক। আপোনাৰ ব্যক্তিগত বা পেছাদাৰী জীৱনতেই হওঁক, আপুনি চম্ভালিব পৰাতকৈ অধিক দ্বায়িত্ব গ্ৰহণ কৰাটো হৈছে চাপৰ বাবে এক নিশ্চিত কাৰক। সেয়া পৰিহাৰ কৰক। 

৯) আপোনাক চাপ দিয়া পৰিস্থিতি বা লোকসকলক পৰিহাৰ কৰিব। যদি কোনোয়ে আপোনাৰ জীৱনত নিৰন্তৰ চাপ সৃষ্টি কৰে, আপুনি সেই ব্যক্তিজনৰ সৈতে অতিবাহিত কৰা সময় সীমিত কৰক, বা সম্পৰ্কটো সমাপ্ত কৰক আৰু পৰিস্থিতিৰ পৰা আতৰি আহক।

১০) আপোনাৰ অনুভূতিবোৰ লুকাই ৰখাৰ সলনি প্ৰকাশ কৰক। যদি আপুনি আপোনাৰ অনুভূতিৰ কথা নকয়, অসন্তুষ্টি সৃষ্টি হ'ব আৰু চাপ বৃদ্ধি হ'ব।

১১) চাপপূৰ্ণ পৰিস্থিতিবোৰ অধিক ইতিবাচক দৃষ্টিকোণৰ পৰা চাবলৈ চেষ্টা কৰক। ট্ৰেফিক জামৰ সময়খিনিক খং কৰাৰ সলনি, ইয়াক বিৰাম দিয়া আৰু পুনৰ গোট খোৱা, আপোনাৰ প্ৰিয় ৰেডিঅ' ষ্টেচন শুনা, বা কিছু অকলে সময় উপভোগ কৰাৰ সুযোগ হিচাপে চাওঁক।

১২) চাপপূৰ্ণ পৰিস্থিতিক বিশ্লেষণ কৰক। দীৰ্ঘদিনীয়া সময়ত ই কিমান গুৰুত্বপূৰ্ণ হ'ব নিজকে সোধক। এমাহৰ ভিতৰত এইটো গুৰুত্বপূৰ্ণ হ'বনে? এবছৰ? এইটো সঁচাকৈয়ে বিচলিত হোৱাৰ যোগ্য নেকি? যদি উত্তৰটো নহয়, আপোনাৰ সময় আৰু শক্তি আন ঠাইত মনোনিবেশ কৰক।

১৩) চাপৰ এক মুখ্য উৎস হৈছে নিখুঁত বা শ্ৰেষ্ঠ হোৱাৰ বাসনা। নিখুঁততা দাবী কৰি বিফলতাৰ বাবে নিজকে স্থাপন কৰা বন্ধ কৰক। নিজৰ আৰু আনৰ বাবে যুক্তিসঙ্গত মানদণ্ড নিৰ্ধাৰণ কৰক, আৰু নিজৰ উৎকৃষ্ট কামক নিজে মানদণ্ড দিবলৈ আৰু প্ৰশংসা কৰিবলৈ শিকক।

১৪) যেতিয়া চাপই আপোনাক হতাশ কৰে, আপোনাৰ জীৱনত আপুনি আপোনাৰ ভাল অভিজ্ঞতা, প্ৰিয় সময়ৰ ওপৰত চিন্তা কৰিবলৈ অলপ সময় লওঁক। আপোনাৰ নিজৰ ইতিবাচক গুণাগুণ বোৰ বিশ্লেষণ কৰক । এই সৰল কৌশলে আপোনাক বস্তুবোৰ দৃষ্টিকোণত ৰখাত সহায় কৰিব পাৰে।

১৫) জীৱনৰ বহুতো বস্তু আমাৰ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাহিৰত, বিশেষকৈ আন লোকৰ আচৰণ। সেইবোৰৰ ওপৰত জোৰ দিয়াৰ সলনি, আপুনি নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পৰা বস্তুবোৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ক। যেনে-- আপুনি সমস্যাবোৰৰ প্ৰতি প্ৰতিক্ৰিয়া কৰাৰ ধৰণৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ক।

১৬) দৈনন্দিন সৰু সৰু প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হওঁতে, সেইবোৰক ব্যক্তিগত বিকাশৰ সুযোগ হিচাপে চাবলৈ চেষ্টা কৰিব। যদি আপোনাৰ দুৰ্বল মনস্থিতিয়ে এক চাপপূৰ্ণ পৰিস্থিতিত অৰিহণা যোগায়, সেইবোৰৰ ওপৰত চিন্তা কৰক আৰু আপোনাৰ ভুলৰ পৰা শিকক। সৰু প্ৰত্যাহ্বানবোৰে আপোনাক ডাঙৰ প্ৰাত্যাহ্বানৰ লগত যুঁজ দিৱলৈ শক্তি প্ৰাদান কৰিব।

১৭) স্বাস্থ্যকৰ আহাৰ খাব। ভালদৰে পুষ্ট শৰীৰবোৰ চাপৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ ভালদৰে প্ৰস্তুত, সেয়েহে আপুনি কি খায় তাৰ প্ৰতি সতৰ্ক হ'ব। আপোনাৰ দিনটো ৰাতিপুৱাৰ আহাৰৰ সৈতে আৰম্ভ কৰক। গোটেই দিনটো সন্তুলিত, পুষ্টিকৰ আহাৰে আপোনাৰ শক্তি আৰু মন পৰিষ্কাৰ ৰাখিব।

১৮) কেফেইন আৰু চেনী হ্ৰাস কৰক। অস্থায়ী "উচ্চ" কেফেইন আৰু চেনীৰ ব্যৱহাৰে প্ৰায়ে মানসিক আৰু শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ অৱনতি কৰায়। আপোনাৰ আহাৰত কফি, কোল্ড ড্ৰিংক, চকলেট আৰু চেনীৰ পৰিমাণ হ্ৰাস কৰক।

১৯) সুৰা, চিগাৰেট আৰু ড্ৰাগছ্ পৰিহাৰ কৰিব। সুৰা বা ড্ৰাগছৰ সেৱনৰ দ্বাৰা চাপৰ পৰা সহজে পৰিত্ৰাণ পাব পাৰে, কিন্তু সকাহ কেৱল অস্থায়ী। ই পিছলৈ শাৰীৰিক আৰু মানসিক  বেমেজালিবোৰ বৃদ্ধি কৰিব। সেয়েহে সমস্যাবোৰ পৰিহাৰ নকৰিব; সমস্যাবোৰৰ সৈতে মুখামুখি হওঁ‌ক আৰু স্পষ্ট মনেৰে মোকাবিলা কৰক। সমস্যাৰ কথা ভাবি হতাশ নহৈ তাৰ সমাধানৰ কথা চিন্তা কৰক।  ই আপোনাৰ নেতিবাচক চিন্তাক ইতিবাচক চিন্তালৈ ৰূপান্তৰিত কৰিব।

২০) পৰ্যাপ্ত টোপনি লওঁ‌ক। পৰ্যাপ্ত টোপনিয়ে আপোনাৰ মন, লগতে আপোনাৰ শৰীৰক ইন্ধন যোগায়। ভাগৰ অনুভৱ কৰিলে আপোনাৰ মগজুয়ে কাম কৰাত অসুবিধা অনুভৱ কৰিব আৰু আপোনাৰ চাপ বৃদ্ধি হ'ব ।

মানসিক ব্যাধি নিবাৰণৰ ক্ষেত্ৰত আয়ুৰ্বেদ আৰু যোগৰ ভূমিকাঃ

১) নিতৌ যোগাসন, প্ৰাণায়াম, ধ্যান আদিৰ অনুশীলনৰ দ্বাৰা মন আৰু শৰীৰক নিয়ন্ত্ৰিত ৰখিব পাৰি। অষ্টযোগৰ নিয়ম মানি চলিলে মন নেতিবাচক ধাৰণাৰ পৰা আঁ‌তৰি থাকে। যোগনিদ্ৰা, শৱাসন, ধ্যান আদিৰ অনুশীলনে মানসিক চাপৰ ব্যাকুল পৰিস্থিতি নিয়ন্ত্ৰনত বহুল ভাৱে প্ৰভাৱ পেলায়।

২) মেধ্য ৰসায়ন  -  আয়ুৰ্বেদত কিছুমান এনে চমকপ্ৰদ ঔষধিৰ কথা উল্লেখ আছে, যিয়ে মগজুৰ স্থিৰতা বজাই ৰাখি তাৰ সক্ৰিয়তা বৃদ্ধি কৰে।  স্মৃতিশক্তি, মনোযোগ আদিত সূদূৰপ্ৰসৰী প্ৰভাৱ দেখা যায়। ব্ৰাহ্মী, অপৰাজিতা, গুডুচী, মানিমুনী আৰু অশ্বগন্ধা ইয়াৰ ভিতৰত অন্যতম, যিয়ে পাৰ্শ্বক্ৰিয়া নকৰাকৈ মগজুৰ ক্ৰিয়া সন্তুলিত কৰিব পৰে। ইয়াৰ উপৰিও আয়ুৰ্বেদত এনে মানসিক পৰিস্থিতি নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলে অনেক ঔষধি আছে।

৩) পঞ্চকৰ্মঃ  ই আয়ুৰ্বেদত উল্লিখিত দেহৰ শোধনৰ এক প্ৰক্ৰিয়া। মানসিক চাপৰ পৰা পৰিত্ৰাণ পাবলৈ মনৰ লগতে দেহৰ শোধনো অতি প্ৰয়োজনীয়। পঞ্চকৰ্মত উল্লিখিত নস্য, শিৰোধাৰা, শিৰো-পিচ্ছু আদি মানসিক চাপ আঁ‌তৰোৱাৰ কিছুমান উত্তম উপায়।

৪) আচাৰ ৰসায়নঃ - বহু হাজাৰ বছৰ পূৰ্বেই আয়ুৰ্বেদত আচাৰ ৰসায়নৰ বিধান দি গৈছে। মানুহ আৰু সমাজৰ প্ৰতি সৎ চিন্তা, সৎ ব্যৱহাৰ, অহিংসা ধৰ্মৰ পালন, মাদক দব্যৰ পৰা আঁ‌তৰি থকা, ডাঙৰক শ্ৰদ্ধা আৰু সৰুৰ প্ৰতি মৰম, মধুৰ বচন, ধনাত্মক চিন্তাধাৰা আৰু সাত্ত্বিক আহাৰ যেনে ঘিঁ‌, গাখীৰ আদিৰ নিত্য ভোজন -- এইবোৰেই আচাৰ ৰসায়নৰ মুল মন্ত্ৰ;  যাৰ পালনৰ দ্বাৰা আমি মনসিক শোধন কৰিব পাৰো আৰু মানসিক দূঃচিন্তাৰ পৰা আঁ‌তৰি থাকিব পাৰো।

শেষত এটা কথা মনত ৰাখিবলগীয়া যে যিসকল লোকৰ অধিক আত্ম-নিয়ন্ত্ৰণ আছে, তেওঁলোকে তেওঁলোকৰ চাপপূৰ্ণ চিন্তাবোৰ অধিক কাৰ্যকৰীভাৱে নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ সক্ষম হ'ব পাৰে, যাৰ ফলত সেই চিন্তাবোৰ অতিক্ৰম কৰিব পাৰে। মানসিক ব্যাধিৰ ক্ষেত্ৰত আত্ম-নিয়ন্ত্ৰণে এক ডাঙৰ ভূমিকা পালন কৰে। আত্ম-নিয়ন্ত্ৰণ হৈছে কঠিন পৰিস্থিতিত ব্যক্তিগত অনুভূতি আৰু আৱেগ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাৰ সামৰ্থ্য। আত্ম-নিয়ন্ত্ৰণ অবিহনে, আপোনাৰ খং আৰু চাপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা অসম্ভৱ।

°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

ডাঃ দুলুমণি কলিতা

আয়ুৰ্বেদ মেডিচিন বিশেষজ্ঞ

ফোনঃ ৮৬৩৮৭৪৯৪৯৪

বিঃদ্ৰঃ আপোনালোকে যদি কোনো লেখা বা গল্প  আমাৰ ৱেবছাইটত প্ৰকাশ কৰিব বিছাৰে তেন্তে আপোনালোকৰ লেখা সমূহ আমাৰ ফেচবুক গ্ৰুপৰ সদস্য হৈ তাত প্ৰকাশ কৰিব পাৰে।নিৰ্বাচিত লেখা সমূহ লেখকৰ নাম আৰু ছবি সহ আমাৰ ৱেবছাইটত প্ৰকাশ কৰা হব। ( Assamese Health Tips )

আমাৰ ফেচবুক গ্ৰুপৰ লিংক - SMJ24.facbookgroup।

 নতুবা আমাৰ ফেচবুক পেজ বা SMJ24 ৰ মুখ্য পৰিচালন সঞ্চালক দিব্য জ্যোতি দত্তৰ ফেচবুক পেজৰ ইনবক্সতো গল্প সমূহ প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে।

আমাৰ ফেচবুক পেজৰ লিংক - www.SMJ24.facebook page

দিব্য জ্যোতি দত্তৰ ফেচবুক পেজৰ লিংক - Dibya Jyoti Dutta/Fb page